Beste vrienden,
Op 20 januari was de wereld getuige van de inauguratie van Joe Biden als 46ste president van de Verenigde Staten. Tijdens de eedaflegging trok vooral de 127 jaar oude Bijbel veel aandacht. Dit familie-erfstuk was een opvallende aanwezige bij elke beëdiging gedurende Biden’s 50-jarige politieke carrière. Het gebruik van bijzondere Bijbels tijdens deze ceremonie is niet nieuw. Barack Obama gebruikte in 2009 dezelfde Bijbel als waarmee Abraham Lincoln in 1861 zijn eed aflegde. Onder meer Eisenhower en Carter gebruikten de bijbel van George Washington. Een verhaal apart is de Bijbel die Franklin D. Roosevelt tijdens zijn eedaflegging in 1933 gebruikte.
Deze Bijbel was een Nederlandse Statenbijbel uit 1686, van de drukkerij van de gebroeders Keur in Dordrecht. Hij behoorde tot Roosevelts familiepatrimonium. Een fors boekwerk dat qua omvang en gewicht Biden’s Bijbel ver overtrof. Vanwaar een Nederlandstalige Bijbel bij de beëdiging van een Amerikaans president?
Weinigen weten dat Roosevelts familiegeschiedenis teruggaat tot het 17de eeuwse Tholen, een plaatsje in het Nederlandse Zeeland. Claes Maartenszoon van Rosenvelt zou destijds zijn geboorteplaats ingeruild hebben voor een leven als immigrant in het toenmalige Amerika. De folianten Statenbijbel zou laat in de 17de eeuw naar New York verscheept zijn (voorheen ‘New Amsterdam’). Vandaag is de familiebijbel onderdeel van de permanente tentoonstelling in het Franklin D. Roosevelt Presidential Library and Museum in Hyde Park, New York (USA).
Dit stukje Amerikaanse geschiedenis is een mooie aanzet om deze Biblia Neerlandica-nieuwsbrief mee in te leiden. Maar we hebben nog andere nieuwigheden, interessante feitjes en wetenswaardigheden te melden.
Wat is nieuw?
Petrus Plancius, afkomstig uit het 16de eeuwse West-Vlaanderen, was een kleurrijk figuur en op verschillende markten thuis. Na zijn theologische studies werd hij predikant in de Nederduitse Gereformeerde Kerk. Door de dreiging van het oprukkende Spaanse leger en de katholieke inquisitie verliet hij de zuidelijke Nederlanden en trok naar Amsterdam om nooit meer terug te keren. Hier ontplooide Plancius zich tot één van de grondleggers van de moderne cartografie. Hij lag bijvoorbeeld aan de basis voor de zoektocht naar een noordoostelijke doorvaart naar India en China die resulteerde in de beroemde overwintering op Nova Zembla.
Minder bekend is dat een reeks Bijbelkaarten het resultaat is van ‘Plancius vroegste producties. De Deux-Aesbijbel uit 1590 zou een eerste reeks kaarten bevatten. Maar vooral de productie van zijn tweede reeks kaarten uit 1604 zou decennialang model staan voor latere Bijbels, waaronder ook verschillende edities van de Statenbijbel. Een compleet overzicht van deze kaarten is nu samengebracht en beschreven in rubriek Kaarten in Bijbels.
Bijzondere Bijbels bevat aantrekkelijke aanvullingen in de onderrubrieken Zilverbeslag en Koperbeslag, maar Pronkstukken kaapt de meeste aandacht weg. Hierin tonen we bijzonder beeldmateriaal van een handbijbeltje met prachtige massief gouden sloten als grote blikvanger. Maar zelden is de inhoud nog mooier dan van dit exemplaar. Het bijbeltje bevat tientallen adembenemend mooie gravures die door een professionele hand ingekleurd en goudgehoogd werden! Fotomateriaal hiervan werd samengebracht in de rubriek Pronkstukken (scrollen naar 1777).
Geregelde bezoekers weten dat absoluut niet elke upgrade onze periodieke nieuwsbrief haalt, zoals de afbeeldingen in rubriek Geschiedenis die opgefrist werden. Of de vaste rubriek Biblia Neerlandica – Uitgelicht die een schitterende aanvulling kreeg met een bijzondere Biestkensbijbel uit 1721. U begrijpt het, het wordt weer eens tijd voor een date met Biblia Neerlandica… 🙂
Veel leesplezier!
Biblia Neerlandica
