Te koop aangeboden:
Een bundel van 13 bladen van het Bijbelboek Jozua
De beroemde Gutenbergbijbel – het kroonjuweel onder gedrukte boeken – is het eerste boek vervaardigd met losse metalen letters door Johannes Gutenberg in Mainz, Duitsland. Dit typografisch kunstwerk is onovertroffen in zijn soort.
De Gutenbergbijbel bevat de eerste gedrukte editie van de Latijnse bijbel en is het eerste substantiële gedrukte boek van de westerse wereld. Andere technici waren ook op zoek naar manieren om een of ander mechanisch script te produceren, maar alleen Johannes Gutenberg (ca. 1397-1468) loste de talloze problemen op en concretiseerde ze tot een ingenieuze, werkbare methode die de volgende 350 jaar de standaardpraktijk werd. De uitvinding van het drukken met beweegbare, losse letters veroorzaakte in Europa een sociologische en structurele transformatie van ongekende dimensies. Zonder de uitvinding van Gutenberg – dit werd vaak genoeg benadrukt – zou Luthers Reformatie niet zo succesvol en baanbrekend zijn geweest.
De Gutenbergbijbel werd uitgegeven in twee delen met in totaal 1284 pagina’s. Waarschijnlijk stond een 14e-eeuws Vulgaat-bijbelhandschrift als model die veel lijkt op een populaire bijbelversie van de universiteit van Parijs. Naar het aantal regels per kolom wordt deze editie de ‘42-regelige Bijbel’ genoemd. Er is namelijk ook een 36-regelige Bijbel die een paar jaar later verscheen. De Gutenbergbijbel werd gedrukt in een oplage van waarschijnlijk 35 exemplaren op perkament en 150 exemplaren op papier. Er zijn 48 exemplaren bewaard gebleven, waarvan er slechts 20 compleet zijn.
De gelegenheden waarop een Gutenbergbijbel – of meestal gedeelten ervan – te koop worden aangeboden zijn schaars. Zo werd enkel het Oude Testament kort na de Tweede Wereldoorlog verkocht bij veilinghuis Sotheby’s in Londen. De inbrenger van dit ‘slechts’ incomplete exemplaar was de zakenman en burgemeester van Worcester, Charles William Dyson Perrins (1864-1958). Het boekwerk werd afgeslagen voor £ 22.000. Deze gebeurtenis mocht in 1947 rekenen op een behoorlijke mediabelangstelling, waarvan de beschikbare foto’s en filmfragmenten nog steeds getuigen.
Het aanbod van een Gutenbergbijbel-tekst beperkt zich nu meestal tot één of enkele bladen. Zo heeft een gerenommeerd antiquaraat in het Zwitserse Bazel een bundeltje in de digitale vitrine staan. De beschikbare 13 bladen bevatten het volledige Bijbelboek Jozua en de aanvang van het Bijbelboek Rechters van Gutenbergs Bijbel, naar de 42-regelige editie. Volgens de antiquaar lijkt het op dit moment de omvangrijkste verzameling losse bladen in particuliere handen te zijn. Wie de nieuwe eigenaar van deze bundel wil worden zal wel flink in de buidel moeten tasten. Kostprijs van het geheel: $ 2.185.000.
Een aanprijzende video met een presentatie van dr. Erin K. Donovan, gedeputeerd specialist middeleeuwse manuscripten bij het antiquariaat, is hieronder te bekijken.
