Van tijd tot tijd kunnen we interessante Nederlandstalige Bijbels aan onze collectie toevoegen, hetzij door schenkingen, overnames van particulieren of door aankopen binnen het professionele circuit. Sommigen onderscheiden zich door hun uitgave, conditie, uitvoering of zeldzaamheid. Onder het thema ‘Biblia Neerlandica – Uitgelicht’ willen we een aantal pareltjes uit onze bibliotheek speciaal belichten.
Royaalbijbel
De Bijbeluitgave die dit keer in de schijnwerper staat is geen nieuwkomer, maar werd enige jaren geleden door de BN-bibliotheek verworven. Het is een herdruk van een zogenaamde Statenbijbel uit 1663 en verscheen bij de befaamde drukkerij van de weduwe en de erfgenamen van Johan Elzevier in Leiden. Het exemplaar werd uitgegeven in groot-folio, gebonden in 3 volle perkamenten boekbanden met vergulde sneden, rijkelijk voorzien van goudstempels op de rug en platten.
Naast de imposante luxe-uitvoering maakt ook de inhoud deze Elzevierbijbel bijzonder aantrekkelijk. De uitgave telt verschillende dubbele foliobladen met telkens 16 gravures van verkleinde prenten van Matthaüs Merian. Daarnaast is de Bijbel verrijkt met circa 130 uitslaande platen met Bijbelse taferelen. De meeste platen werden ontworpen door Pieter Nolpe en Johannes van Londerseel en gegraveerd naar toonaangevende kunstenaars als Pieter Paulus Rubens, Maerten De Vos, Jacob Jordaens, David Vinckboons, Gillis Van Coninxloo, Abraham Van Diepenbeeck, Nicolaes De Bruyn en Melchior d’Hondecoeter. De gravures werden rond 1680 in een afzonderlijke bundel uitgegeven door Nicolaes Visscher uit Amsterdam onder de titel ‘Historiæ Sacræ veteris et novi testamenti’. Hij ontving de naam van Royaalbijbel omdat de meeste gravures afgedrukt werden op koninklijk formaat van maar liefst 40 x 50 cm!
Verrassing
Verrassend is de ontdekking dat dit exemplaar de geografische kaarten van Bastiaan Stoopendaal bevat en niet die van Visscher, de uitgever van de Royaalbijbel. In Elzevierbijbels werden immers vrijwel altijd de kaarten van Nicolaes Visscher toegevoegd. Dit soort Stoopendaalkaarten worden voor het eerst aangetroffen in de grote Keurbijbel uit 1682. Waarschijnlijk kort hierna ontving deze prestigieuze Bijbel zijn huidige samenstelling en prachtige uitvoering.
Nadere informatie over de uitgave:
GEGEVENS: BIBLIA; Dat is: De Gantsche Heylige Schrifture, vervattende alle de canonijcke boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments. […]. Tot Leyden, By de Weduwe ende Erffgenamen van Johan Elzevier, 1663. ‘Historiæ Sacræ, Veteris et Novi Testamenti’; Bybelsche Figuren Vertonende de Voornaemste Historien der Heylige Schrifture; Amstelodami ex Officina Nicolai Visscher [z.j.].
BESCHRIJVING
3 delen, in folio. Gegraveerde titelprent; fol. (22), 1-191; titelprent, 192-468; (2), 77- [1 bl.], 13- [1 bl.] -167 pp. Eigentijdse Hollandse luxebanden: vol perkament, platten met dubbele of driedubbele lijnkaders, centraal medaillon en hoekornamenten; ruggen met ribben en florale goudstempeling, vergulde sneden.
Boekbanden
Boekbanden
Titelgravure 'Royaalbijbel'
Verkleinde Merianprenten
Wereldkaart Bastiaan Stoopendaal
Gravure: Uitwijzing Hof van Eden
Op zoek naar een nieuwe ‘thuis’ voor een antieke Bijbel of een Bijbel/kerkboek met goud- of zilverbeslag? Wij bieden gratis onze expertise aan om hierbij te helpen.
Neem vrijblijvend contact met ons op via het contactformulier.
