Virgil Solis (1514-1562)

We vermelden hier een houtsnedegravure dat nauwelijks een volwaardige map of Bijbelkaart kan genoemd worden. Ze bevat immers geen tekst of plaatsnamen, enkel de contouren van drie continenten. Maar aangezien sommige bibliografische studies deze “kaart” opnemen in hun beschrijving, willen we de belangstellende onderzoeker niet te kort doen.

Virgilius Solis was afkomstig van een Duitse kunstenaarsfamilie en was als tekenaar en graveur werkzaam in zijn geboortestad, Neurenberg. Zijn gravures werden afzonderlijk verkocht en werden in veel boekwerken opgenomen, zowel van protestantse als katholieke origine. Een belangrijk herkenningspunt zijn de forse, barokke kaders die de gravures omlijsten, en die bij recensenten verschillende reacties uitlokten. Sommigen bliezen uitvoerig de loftrompet, terwijl anderen er veel minder door gecharmeerd waren. Eén corrector omschreef zijn afkeuring door te spreken over ‘Narrenwerk, Puppenwerk, Teufelswerk’. Niettemin waren de houtsneden van Virgil Solis een groot succes.

De kaart hieronder bevat de taferelen uit Daniël 7. Daarin beschrijft Gods profeet de opkomst van vier verschillende beesten, waarvan het laatste als ‘vreeswekkend, verschrikkelijk en ongewoon sterk’ wordt gekarakteriseerd. Onder andere Melanchton was van oordeel dat dit beest een afbeelding moest zijn van het Turkse rijk. In het midden van de gravure worden de Turkse krijgstroepen afgebeeld.

De kaart toont de 3 oude continenten: in Noord-Azië staat een gevleugelde leeuw, in Zuid-Azië een beer, in Europa een luipaard met vier koppen en vleugels en in Afrika het ‘vreeswekkende’ beest met tien horens. De werelddelen zijn omgeven met wolken en de vier winden.

De getoonde kaart komt uit ‘De Bibel’ uit 1565, door Arnold Birckman te Keulen.

Afmetingen afdruk: 15 x 11,5 cm (inclusief omlijsting)