Godsnaam in Bijbels: 17e eeuw

Godsnaam in Bijbels
• 17e eeuw

1616

Titel: BIBLIA, … de Gantsche Heylighe Schrift
Vertaling/Benaming: Liesveltbijbel, herdruk naar de uitgave van 1542
Drukker/Uitgever: Jan Jansz., Arnhem
Gebruik Godsnaam: Tetragram in drukkersmerk en gravure

1636-’37

Titel: BIBLIA; Dat is: De gantsche H. Schrifture…
Vertaling/Benaming: Statenbijbel of Statenvertaling
Drukker/Uitgever: Paulus Aertsz. Van Ravensteyn, Leyden
Gebruik Godsnaam: Tetragram verwerkt in titelgravure. Zowel ‘IEHOVAH’, ‘JEHOVAH’ als ‘Jehovah’, ‘Jehova’ en ‘Iehova’ in de kanttekeningen

Het Tetragram centraal bovenaan in een driehoek verwerkt in titelgravures van diverse folio-uitgaven (tenzij anders aangegeven) van de Statenbijbel of Statenvertaling :

Statenbijbel uitgegeven te Amsterdam, bij Joost Hartgers in 1653. Het Tetragram is verwerkt in de titelgravure en in een gegraveerde hoofdletter. Hierin wordt afgebeeld hoe Adam en Eva op bevel van God (of JHWH) uit de Tuin van Eden verdreven worden:

Bovenstaande uitgave van Joost Hartgers bevat een serie bijbelse kaarten, waaronder de kaart van het ‘Paradys’. De verticale kaders in de hoeken bevatten het Tetragram (JHWH):

Laatste grote Statenbijbel te Amsterdam uitgegeven door Paulus Aertsz. van Ravesteyn in 1654. Op de titelgravure een vermelding van het Tetragram boven de titelpoort. Deze Bijbel bevat extra prentbladen met gravures van Cornelis Danckerts II (1664-1717). Hieronder volgen de gravures waarin het Tetragrammaton verwerkt werd:

Statenbijbel uitgegeven in 1663 door de weduwe en de erfgenamen van Johan Elzevier in Leiden. Een goudgehoogd Tetragram werd in de zon op de titelgravure door een professioneel meestercolorist in manuscript aangebracht:

Elzevier-1663-Coll.-frontispiece-JHWH Biblia - Weduwe J. Elzevier (1663) Titelgravure
Elzevier-1663-Coll.-Title Biblia - Weduwe J. Elzevier (1663) Titelblad
Elzevier-1663-Gen.1-Coll.-initiaal Biblia - Weduwe J. Elzevier (1663) Ingekleurd initiaal
De JEHOVAHBIJBEL, een aangepaste editie van de Statenvertaling, waarvan acht verschillende titelbladen ontdekt zijn: 1755 (3x), 1756, 1761 en 1762 (3x):

Statenbijbel gedrukt in 1716 bij Pieter Keur (Dordrecht) en Pieter Rotterdam (Amsterdam). Het Tetragram is verwerkt in het drukkersmerk met de afbeelding van ‘de schatgraver’, enkele gravures van L. Causé en N. Gommerse en in een eindornament:

Statenbijbel gedrukt in 1782 in Haarlem, bij Joh. Enschede en Zoonen (z.g. ‘kerkbankbijbel’ in kwarto). De Godsnaam verwerkt in de vorm van het Tetragram in het initiaal bij Genesis 1:1, en in de vorm van ‘Jehova’ in de kanttekening bij Exodus 3:14:

Statenbijbel gedrukt in 1786 in Amsterdam, bij H. Brandt, D. onder de Linden, P. Schouten, J. de Groot, in compagnie (z.g. ‘kerkbankbijbel’ in kwarto). De Godsnaam in de vorm van ‘Jehova’ verwerkt in de kanttekening bij Exodus 3:14:

Miniatuurbijbeltje gedrukt bij Petrus Servaas te ’s Gravenhage in 1750 (4,1 x 3,2 cm). Het Tetragram verwerkt in scheppingsgravure:

Miniatuurbijbeltje gedrukt bij D. Langeweg te ’s Gravenhage in ca. 1750 (4,0 x 3,1 cm) Het Tetragram verwerkt in scheppingsgravure:

1648

Titel: BIBLIA, Dat is: De gantsche H. Schrifture…
Vertaling/Benaming: Nederlandstalige Lutherbijbel of Lutherse vertaling
Drukker/Uitgever: Rieuwert Dirksz. van Baardt, Amsterdam
Gebruik Godsnaam: Tetragram verwerkt in titelgravure

Het Tetragrammaton centraal bovenaan in een driehoek verwerkt in de titelgravure van diverse uitgaven van de Lutherbijbel:

Lutherbijbel uit 1702, door Jacob Lindenberg te Amsterdam. Met gravures en geografische kaarten van Romeyn De Hooghe:

Lutherbijbel uit 1725, naar de herziene uitgave van Nicolaas Haas, uitgegeven door Samuël Schoonwald in Amsterdam. De Godsnaam verwerkt als het Tetragram in de titelgravures, en in gevocaliseerde vorm ‘Jehovah’ in de kanttekening bij Exodus 6:3:

Nederlandstalige Lutherbijbel of Lutherse vertaling met de kanttekeningen van Otto von Gerlach (1862), uitgegeven door P.M. van der Made in Amsterdam:

1661

Titel: BIBLIA, Dat is de Gantsche H. Schrifture …
Vertaling/Benaming: Biestkensbijbel, herdruk van de uitgave van 1560
Drukker/Uitgever: Jan Jacobsz Bouman, Amsterdam
Gebruik Godsnaam: Tetragrammaton op de titel (gravuurtjes) 

1662

Titel: Dat NIEUWE TESTAMENT, Ons Liefs Heeren Jesu Christi; …
Vertaling/Benaming: Biestkensbijbel, herdruk van de uitgave van 1560
Drukker/Uitgever: Sydtse Rinnerts, Leeuwarden
Gebruik Godsnaam: Tetragram op het drukkersvignet

1700

Titel: Historie des Ouden en Nieuwen Testament, …
Vertaling/Benaming: Grote Mortierbijbel
Drukker/Uitgever: Pieter Mortier, Amsterdam
Gebruik Godsnaam: Tetragram verwerkt in goudstempeling van boekband, in titel- en tekstgravures

Volg Biblia Neerlandica

Nieuwsbrief

Aanbod Bijbels